กระบี่ - คาราวาน Road Safety Hero โรงเรียนบ้านทุ่งวิทยาพัฒน์ เกาะลันตา จังหวัดกระบี่

กระบี่ - Road Safety Hero” ปลุกพลังนักเรียนโรงเรียนบ้านทุ่งวิทยาพัฒน์ ร่วมออกแบบชุมชนปลอดภัยทางถนน

“ถนนไม่ควรเป็นจุดจบของชีวิตเด็ก”  Road Safety Hero นำคาราวานแห่งการเรียนรู้สู่เกาะลันตา สร้างนักสื่อสารเยาวชน และนักออกแบบความปลอดภัยรุ่นใหม่

ความจำเป็นในการสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยทางถนน

แม้ประเทศไทยจะเดินหน้าสู่ยุคดิจิทัลอย่างเต็มรูปแบบ แต่ปัญหาอุบัติเหตุทางถนน โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและเยาวชน ยังคงเป็นความท้าทายสำคัญที่ฝังรากลึกในทุกพื้นที่ ไม่เว้นแม้แต่ในหมู่เกาะงดงามอย่าง **เกาะลันตา จังหวัดกระบี่** ซึ่งแม้จะมีบรรยากาศที่เงียบสงบ แต่ก็เต็มไปด้วยความเสี่ยงจากการจราจรที่ไม่ปลอดภัย พฤติกรรมที่พบได้เป็นประจำ เช่น การขับขี่จักรยานยนต์โดยไม่สวมหมวกนิรภัย การซ้อนสาม และการขับรถเร็วในเขตชุมชน ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นปัจจัยที่เพิ่มโอกาสการเกิดอุบัติเหตุ โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กวัยเรียนที่ยังไม่มีวุฒิภาวะเพียงพอในการตัดสินใจเมื่ออยู่บนถนน

 Road Safety Hero: เมื่อเด็กกลายเป็นพลังในการเปลี่ยนแปลง

เพื่อสร้างวัฒนธรรมใหม่ด้านความปลอดภัยทางถนน โครงการ“คนรุ่นใหม่ร่วมออกแบบชุมชนสร้างความปลอดภัยทางถนน” โดยการสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)  และการดำเนินงานโดย ศูนย์สร้างสรรค์สื่อเพื่อเด็ก เยาวชน และครอบครัว (ยกกำลังสุข) ได้จัดกิจกรรม คาราวาน Road Safety Hero ณ โรงเรียนบ้านทุ่งวิทยาพัฒน์ อำเภอเกาะลันตา จังหวัดกระบี่

กิจกรรมครั้งนี้มีนักเรียนเข้าร่วมทั้งสิ้น 64 คน อายุระหว่าง 9–12 ปี ร่วมกับครูและบุคลากรทางการศึกษาทั้งโรงเรียน โดยมีเป้าหมายเพื่อสร้าง “พลเมืองนักออกแบบ” และ “นักสื่อสารสุขภาวะรุ่นเยาว์” ที่สามารถเป็นพลังสำคัญในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในชุมชน

เสียงสะท้อนจากผู้อำนวยการ: โรงเรียนไม่ใช่แค่พื้นที่การเรียน แต่ต้องเป็นพื้นที่ชีวิต

นางฐิตาภา เหมรา ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านทุ่งวิทยาพัฒน์ กล่าวว่า “ถนนเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตเด็กในทุกวัน เราไม่สามารถรอให้พวกเขาเติบโตแล้วจึงสอนเรื่องความปลอดภัยได้ โครงการนี้ช่วยปลุกความตระหนักรู้ตั้งแต่เนิ่น ๆ และให้เด็กได้ ‘มีส่วนร่วม’ ในการออกแบบชุมชนของตนเอง”

เธอกล่าวต่อว่า สิ่งที่น่าสนใจคือกระบวนการในโครงการนี้ไม่ได้มองเด็กเป็นเพียงผู้รับสาร แต่เปิดโอกาสให้พวกเขากลายเป็นผู้สื่อสาร ผู้ตั้งคำถาม และผู้เสนอทางออกของปัญหาความปลอดภัยทางถนน

 พฤติกรรมเสี่ยงที่สะท้อนจากชีวิตจริง ในช่วงกิจกรรมแลกเปลี่ยนความคิดเห็น เด็กหลายคนสะท้อนประสบการณ์จากชีวิตจริงที่ใกล้ตัวเกินกว่าจะมองข้าม

“หนูเคยขี่รถไปโรงเรียนกับพี่ชายแล้วเกือบล้มเพราะไม่มีหมวกกันน็อก พ่อแม่บอกให้ใส่แต่บางทีก็รีบเลยลืม”  — น้องน้ำฝน อายุ 10 ปี

 “มีเพื่อนขับมอเตอร์ไซค์มาคนเดียวแล้วชนกับรถกระบะเพราะทางแคบ หนูกลัวมากเลย”  — น้องดิว อายุ 11 ปี

จากเสียงสะท้อนเหล่านี้ แสดงให้เห็นว่าเด็กในพื้นที่ประสบกับความเสี่ยงจริง และต้องการการเรียนรู้ที่ตอบโจทย์ชีวิตประจำวัน

กระบวนการเรียนรู้ที่เปลี่ยน “ผู้ฟัง” เป็น “ผู้สร้าง” กิจกรรม Road Safety Hero ประกอบด้วยฐานการเรียนรู้ 4 ฐานหลัก ฐาน “หมวกนิรภัย ปลอดภัยหัวใจ” เด็กๆ ได้ฝึกสวมหมวกอย่างถูกต้อง พร้อมทดลองผ่านกิจกรรมจำลองแรงกระแทก ที่แสดงให้เห็นผลของการไม่ป้องกันศีรษะ  ฐาน “ซ้อนสามความเสี่ยง” จำลองการซ้อนสาม และเรียนรู้ผ่านเกมคณิตคิดเร็วเกี่ยวกับน้ำหนักแรงเฉื่อยเมื่อเกิดอุบัติเหตุ ฐาน “นักออกแบบถนนจำลอง” ใช้โมเดลถนนจำลองและบล็อกไม้เพื่อออกแบบจุดเสี่ยงรอบโรงเรียน เช่น โค้งอันตราย ทางม้าลายที่ไม่มีป้าย และเสนอแนวทางออกแบบใหม่ร่วมกัน ฐาน “นักสื่อสารสุขภาวะรุ่นเยาว์ ฝึกเด็กสร้างโปสเตอร์รณรงค์ ความปลอดภัยด้วยสโลแกนของตนเอง เช่น “ใส่หมวกไม่เสียเวลา แต่เสียใจถ้าไม่ใส่” และ “ช้าหน่อย...แต่ถึงบ้าน”

บทบาทของครูและบุคลากรทางการศึกษา

การดำเนินโครงการครั้งนี้ได้รับความร่วมมืออย่างดีจากคณะครูและบุคลากรทางการศึกษา ที่เห็นความสำคัญในการสร้างจิตสำนึกตั้งแต่ระดับปฐมวัย

ครูณรงค์ฤทธิ์ โกศัยธรรม กล่าวว่า “เด็กๆ สนุกกับกิจกรรมมาก และที่สำคัญคือพวกเขาจดจำสิ่งที่เรียนรู้ได้จริง เราจะต่อยอดโดยให้เด็กช่วยกันทำสื่อเพื่อรณรงค์ในโรงเรียนด้วย”

เมื่อเด็กคือผู้ออกแบบพื้นที่ชีวิตของตนเอง

ช่วงท้ายของกิจกรรม มีการให้เด็กแต่ละกลุ่มออกแบบ “ถนนรอบโรงเรียนในฝัน” โดยเสนอไอเดียการปรับพื้นที่ เช่น การติดตั้งกระจกโค้งบริเวณทางแยกใกล้โรงเรียน การตั้งจุดตรวจหมวกกันน็อกก่อนเข้าโรงเรียน การขอความร่วมมือจากผู้ปกครองไม่ให้ขับรถเร็วในเขตโรงเรียน

ไอเดียเหล่านี้ถูกวาดออกมาเป็นแผนที่สีสันสดใส พร้อมคำอธิบายจากเด็กๆ ด้วยความมั่นใจ การสื่อสารสู่ครอบครัวและชุมชน: เปลี่ยนการเรียนรู้ให้เกิดการเปลี่ยนแปลง

ผลลัพธ์ของกิจกรรมไม่ได้หยุดอยู่ที่การเรียนรู้ในห้องเรียน แต่ยังขยายออกไปถึงครอบครัวของเด็ก นักเรียนหลายคนบอกว่าอยากกลับไปเล่าให้พ่อแม่ฟังถึงอันตรายของการไม่ใส่หมวกกันน็อก

“พ่อหนูไม่ชอบใส่หมวก หนูจะบอกพ่อให้ใส่เพราะมันอันตราย”  — น้องบี* อายุ 9 ปี

การที่เด็กสามารถสื่อสารต่อผู้ใหญ่ด้วยความเข้าใจ เป็นสัญญาณที่ดีของ “วัฒนธรรมความปลอดภัย” ที่กำลังก่อตัวขึ้นจากรากฐานที่เข้มแข็ง

สรุปผลกิจกรรม

สถานที่จัด: โรงเรียนบ้านทุ่งวิทยาพัฒน์ อ.เกาะลันตา จ.กระบี่
จำนวนผู้เข้าร่วม:  64 คน (อายุ 9–12 ปี)
กิจกรรมหลัก:  ฐานเรียนรู้ 4 ฐาน + การออกแบบชุมชนจำลอง + การสร้างสื่อ
ผลลัพธ์: เด็กเข้าใจความเสี่ยงจากการใช้ถนน สร้างสื่อรณรงค์ และออกแบบแนวทางปรับปรุงพื้นที่จริง
แนวทางต่อยอด: ต่อยอดสื่อรณรงค์ในโรงเรียนผ่านกิจกรรมประกวดโปสเตอร์ / วิดีโอคลิปโดยนักเรียน

บทสรุป Road Safety Hero ที่จัดขึ้นในครั้งนี้ ไม่เพียงแค่ให้ความรู้เชิงทฤษฎี แต่ยังเปิดพื้นที่ให้เด็กๆ กลายเป็นนักคิด นักออกแบบ และนักสื่อสาร ที่พร้อมขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงในชุมชนของตนเอง เช่น เด็กคือจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงที่แท้จริง และถ้าพวกเขาได้รับความรู้ ความเข้าใจ และพื้นที่ในการลงมือทำ ถนนทุกสาย…ก็อาจปลอดภัยมากขึ้นกว่าที่เป็นอยู่