พัทลุง - คาราวาน Road Safety Hero โรงเรียนบ้านท่าแค (วันครู 2500) ต.ท่าแค อ.เมืองพัทลุง จ.พัทลุง

พัทลุง – เสียงของเด็กเล็ก ๆ อาจดูเบาในสายตาของผู้ใหญ่ แต่เมื่อเสียงเหล่านั้นมารวมกันในกิจกรรมคาราวาน Road Safety Hero เสียงที่เคยเงียบก็กลายเป็นพลังสำคัญในการขับเคลื่อนความปลอดภัยทางถนนที่เริ่มต้นจากโรงเรียนและชุมชนของตนเอง

เมื่อไม่นานมานี้ ณ โรงเรียนบ้านท่าแค (วันครู 2500) ตำบลท่าแค อำเภอเมือง จังหวัดพัทลุง ได้มีการจัดกิจกรรมภายใต้โครงการ “คนรุ่นใหม่ร่วมออกแบบชุมชนสร้างความปลอดภัยทางถนน” โดยความร่วมมือจากศูนย์สร้างสรรค์สื่อเพื่อเด็กเยาวชนและครอบครัว (ยกกำลังสุข) คณะกรรมาธิการสถาปนิกทักษิณ และ HOG Life Member Community, Thailand (South) สนับสนุนโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกันผลักดันให้เกิด "คาราวานถนนปลอดภัยไปด้วยกัน" ที่ไม่เพียงแต่นำความรู้สู่โรงเรียน แต่ยังสร้างทักษะ ความตระหนัก และแนวคิดในการเป็น “ผู้นำการเปลี่ยนแปลง” แก่เยาวชนด้วย

จุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลง: Home Room Road Safety School สู่ Road Safety Hero หัวใจของกิจกรรมครั้งนี้คือ “Home Room Road Safety School” ซึ่งเปลี่ยนห้องเรียนโฮมรูมธรรมดาให้กลายเป็นเวทีการเรียนรู้ที่มีชีวิตชีวา เยาวชนกว่า 100 คน อายุระหว่าง 10–12 ปี ได้เรียนรู้เรื่องความปลอดภัยทางถนน ผ่านการจำลองสถานการณ์อุบัติเหตุ บอร์ดเกมคลิปวิดีโอ และการพูดคุยแลกเปลี่ยนประสบการณ์จริงที่พวกเขาเผชิญในชีวิตประจำวัน เช่น การข้ามถนนโดยไม่ระวัง การไม่สวมหมวกกันน็อก และพฤติกรรมเสี่ยงที่มักถูกมองข้าม

กิจกรรมถูกออกแบบให้เยาวชนมีบทบาทนำในฐานะ “นักออกแบบชุมชน” และ “นักสื่อสารเยาวชน” โดยใช้กระบวนการคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking) เพื่อระบุปัญหา เสนอแนวทางแก้ไข และทดลองสื่อสารต่อชุมชนรอบตัว

Design Thinking กับการออกแบบอนาคตความปลอดภัยของชุมชน Design Thinking คือกระบวนการคิดสร้างสรรค์ที่มุ่งเน้นการเข้าใจปัญหาอย่างลึกซึ้ง เพื่อออกแบบทางแก้ที่ตอบโจทย์ต่อผู้ใช้งานจริง ซึ่งในครั้งนี้ เด็ก ๆ ได้ลงมือสำรวจเส้นทางเดินไปโรงเรียน สังเกตจุดเสี่ยง วาดแผนผัง เสนอแบบจำลอง และนำเสนอทางออกต่อผู้ใหญ่ในชุมชน เป็นการเรียนรู้ที่ไม่ใช่แค่จำเนื้อหา แต่คือ “การเรียนรู้ด้วยการลงมือทำจริง”

กระบวนการนี้สร้างความมั่นใจในตนเองให้กับเด็ก ๆ เสียงของพวกเขาเริ่มส่งผลต่อวิธีคิดของครู ผู้ปกครอง และผู้นำท้องถิ่นที่เริ่มเห็นว่า ความปลอดภัยทางถนนไม่ใช่เรื่องของ “ผู้ใหญ่เท่านั้น” แต่เด็ก ๆ ก็มีสิทธิและศักยภาพในการเสนอความคิดและร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการแก้ปัญหาได้อย่างมีพลัง

พื้นที่แห่งการมีส่วนร่วม: เวทีของเยาวชนและชุมชน

กิจกรรมคาราวานฯ ไม่ได้อยู่เพียงแค่ภายในรั้วโรงเรียน แต่ยังเชื่อมโยงกับชุมชนผ่านการลงพื้นที่จริง เช่น การจำลองถนน จุดเสี่ยง การจัดแสดงสื่อความรู้โดยฝีมือเยาวชน และการพูดคุยกับผู้นำชุมชน ผู้ปกครอง และครู เพื่อสะท้อนมุมมองและแนวทางร่วมในการป้องกันอุบัติเหตุ

กิจกรรมแบบนี้ทำให้เด็ก ๆ กลายเป็นนักสื่อสารอย่างไม่รู้ตัว พวกเขานำเสนอแนวทางออกแบบถนนปลอดภัย เส้นทางเดินเท้า ทางม้าลาย การรณรงค์สวมหมวกกันน็อก และกิจกรรมเวรจราจร โดยเสียงของพวกเขาได้รับการรับฟังอย่างจริงจัง

เสียงจากใจเยาวชน

 “หนูได้เรียนรู้ว่าการข้ามถนนต้องดูซ้ายดูขวา และไม่วิ่งกะทันหัน พวกหนูช่วยกันวาดภาพเส้นทางปลอดภัยไปโรงเรียน แล้วเอาไปติดไว้หน้าโรงเรียนให้ทุกคนเห็นค่ะ”  – เด็กชายปาณัสม์ อินเหมือน

 “หนูอยากให้หมู่บ้านมีทางม้าลายมากขึ้น หนูกับเพื่อนช่วยกันทำแบบจำลองถนน แล้วเสนอให้ผู้ใหญ่ดู เขาฟังหนูด้วย หนูดีใจมากเลยค่ะ”  – เด็กหญิงพริมรชา ทองภูเบศ

“หนูได้รู้ว่าถ้าเราสื่อสารดี ๆ คนในชุมชนก็จะเข้าใจ หนูช่วยพูดเรื่องใส่หมวกกันน็อกตอนมีงานโรงเรียน ทุกคนตั้งใจฟังหนูด้วยครับ”
 – เด็กหญิงประกายแก้ว พลเจริญ

พลังของความร่วมมือ: ครู – ชุมชน – หน่วยงาน

กิจกรรมในครั้งนี้ยังได้รับความร่วมมือจากผู้บริหารโรงเรียนบ้านท่าแค (วันครู 2500) ได้แก่ นางชมขวัญ ขุนวิเศษ ผู้อำนวยการโรงเรียน นายอภิเชษฐ์ อาศัย รองผู้อำนวยการ และนางสาวกรุณา หมวดมมณี ครูผู้มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนการเรียนรู้

เสียงสะท้อนจากครูระบุว่า หลังจากกิจกรรม เด็ก ๆ มีพฤติกรรมที่เปลี่ยนไป เช่น เริ่มสวมหมวกกันน็อกเองโดยไม่ต้องบอก เด็กบางคนชวนเพื่อนระวังเวลาข้ามถนน และนำความรู้ไปเล่าให้ผู้ปกครองฟังที่บ้าน

ในขณะเดียวกัน ผู้นำชุมชนเริ่มเข้ามามีบทบาทในการสนับสนุนความปลอดภัย เช่น สนับสนุนการทาสีทางม้าลายหน้าโรงเรียน หรือช่วยประสานงานกับเทศบาลในการติดตั้งป้ายเตือน

บทเรียนที่มากกว่าความรู้ ของคาราวานถนนปลอดภัยไปด้วยกัน ไม่เพียงสร้างความรู้เรื่องกฎหมายจราจร หรือพฤติกรรมปลอดภัยเท่านั้น แต่ยังเป็นพื้นที่ที่เยาวชนได้พัฒนาทักษะชีวิตที่สำคัญ ทั้งการสื่อสารอย่างมั่นใจ การทำงานเป็นทีม การคิดเชิงสร้างสรรค์ และการตัดสินใจอย่างมีจริยธรรม กิจกรรมนี้แสดงให้เห็นว่า เมื่อเด็ก ๆ ได้รับพื้นที่และความไว้วางใจ พวกเขาจะสามารถลุกขึ้นมาเป็น “นักออกแบบ” ที่ช่วยสร้างวัฒนธรรมใหม่ในชุมชนของตนเองได้

---

สรุปผลการดำเนินงาน
สถานที่จัดกิจกรรม: โรงเรียนบ้านท่าแค (วันครู 2500) ต.ท่าแค อ.เมืองพัทลุง จ.พัทลุง
ช่วงอายุผู้เข้าร่วม: 10 – 12 ปี
จำนวนผู้เข้าร่วม: 108 คน
กระบวนการหลัก:  Home Room Road Safety School / Design Thinking / Workshop นักออกแบบชุมชน / สื่อรณรงค์

ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น
- พฤติกรรมของนักเรียนเริ่มเปลี่ยน เช่น สวมหมวกกันน็อก / ข้ามถนนอย่างระมัดระวัง
- โรงเรียนและชุมชนมีแผนต่อยอดกิจกรรมในระยะยาว
- นักเรียนรู้จักการสื่อสารและเป็นผู้นำในเรื่องความปลอดภัย
- เสียงของเยาวชนได้รับการฟังและสนับสนุนจากผู้ใหญ่

“การเปลี่ยนแปลงเริ่มต้นจากจุดเล็ก ๆ และวันนี้จุดเล็กนั้นคือรอยเท้าของเยาวชนที่กล้าคิด กล้าทำ และกล้าเปลี่ยน เพื่อให้ถนนในชุมชนของพวกเขา ปลอดภัยสำหรับทุกคน”