เวทีพัฒนาโครงการร่วมกับพี่เลี้ยงที่มาพร้อมความสร้างสรรค์ ความกล้าคิด กล้าทำ

เด็กเฮ้วสร้างภูมิคุ้มใจ” จุดประกายเยาวชน 3 จังหวัดใต้ ร่วมออกแบบการเปลี่ยนแปลง - เวทีพัฒนาโครงการร่วมกับพี่เลี้ยงที่มาพร้อมความสร้างสรรค์ ความกล้าคิด กล้าทำ และกล้าสร้างอนาคตใหม่ให้ชุมชน ด้วยพลังของเยาวชนผู้ไม่ยอมจำนนต่อปัจจัยเสี่ยง

เบื้องหลังความตั้งใจ: พื้นที่แห่งการเติบโตของพลังพลเมืองรุ่นใหม่

ในช่วงวันที่ 9–15 มิถุนายน 2568 ที่ผ่านมา ภายใต้โครงการ “เด็กเฮ้วสร้างภูมิคุ้มใจ รู้ทันบุหรี่ไฟฟ้าและพนันออนไลน์” ได้มีการจัด เวทีพัฒนาโครงการระดับจังหวัด ในพื้นที่ สุราษฎร์ธานี, กระบี่ และนครศรีธรรมราช เพื่อเปิดโอกาสให้เยาวชนจากหลากหลายโรงเรียนและชุมชนได้ร่วมกันพัฒนาแนวคิดและเขียนข้อเสนอโครงการจริงที่สามารถนำไปขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงในพื้นที่ของตน

โครงการนี้ดำเนินงานโดย สโมสรยกกำลังสุข ศูนย์สร้างสรรค์สื่อเพื่อเด็ก เยาวชน และครอบครัว โดยได้รับการสนับสนุนจาก สำนักสร้างสรรค์โอกาส (สำนัก 6) สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) 

การจัดเวทีแบบเจาะลึกในแต่ละจังหวัด เพื่อให้การพัฒนาโครงการเป็นไปอย่างเข้มข้นและใกล้ชิด ทีมงานได้จัด Meeting Zoom รายจังหวัด โดยมีการจับคู่กับพี่เลี้ยงผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนาเยาวชนที่มาร่วมให้คำปรึกษาแบบตัวต่อตัว ดังนี้ วันที่ 13 มิ.ย. สุราษฎร์ธานี  พบกับ พี่เมย์ พี่ก๊อฟ พี่เอ็กซ์ พี่กั้ง วันที่ 14 มิ.ย. กระบี่  พบกับ พี่เจี๊ยบ พี่หมาด พี่หม่อม พี่เซาะ พี่น่าน และวันที่ 15 มิ.ย. นครศรีธรรมราช พบกับ พี่กุ้ง พี่ไลล่า พี่ฟ้า พี่บอล

แต่ละจังหวัดมีเยาวชนเข้าร่วมตั้งแต่ 10–20 ทีม รวมกว่า 50 ทีมจากทั้ง 3 จังหวัด ซึ่งแต่ละทีมมาพร้อมกับความมุ่งมั่นในการ “ออกแบบการเปลี่ยนแปลง” เพื่อรับมือกับปัจจัยเสี่ยงที่กำลังล้อมรอบชีวิตวัยรุ่นในปัจจุบัน

 เป้าหมายของเวที มากกว่าแค่การเขียนโครงการ คือการเปลี่ยนวิธีคิดของเยาวชน กิจกรรมถูกออกแบบให้เยาวชน เข้าใจปัญหาสังคมในระดับพื้นที่ ผ่านการตั้งคำถามและการสำรวจชุมชน เรียนรู้เครื่องมือ Systems Thinking เพื่อมองเห็นความเชื่อมโยงของปัจจัยเสี่ยง พัฒนาทักษะ Design Thinking ผ่านกระบวนการระดมความคิด ออกแบบกิจกรรม ตอบโจทย์ “เด็กคิด เด็กทำ” ฝึกเขียนข้อเสนอโครงการ พร้อมกำหนดเป้าหมายและแนวทางประเมินผล

 กิจกรรมหลักภายในเวที: สร้างแรงบันดาลใจ ผสานเครื่องมือการเปลี่ยนแปลง จุดประกายความคิด เยาวชนได้ร่วมกันพูดคุย วิเคราะห์ และถอดรหัส “ภัยคุกคาม” ที่อยู่รอบตัว เช่น บุหรี่ไฟฟ้า การพนันในโลกออนไลน์ หรือพฤติกรรมเสี่ยงบนโซเชียลมีเดีย พร้อมเครื่องมือ Mind Mapping และการตั้งโจทย์แบบ ICE Model (Issue – Cause – Effect)

Mentor Clinic ถาม-ตอบกับพี่เลี้ยงตัวจริง ทีมเยาวชนแต่ละกลุ่มได้นำแนวคิดโครงการของตนเองมาพูดคุยและรับคำแนะนำเชิงลึกกับพี่เลี้ยง อาทิ วิธีตั้งเป้าหมายที่ชัดเจน การเลือกกลุ่มเป้าหมายอย่างแม่นยำ เทคนิคการวางกิจกรรมที่น่าสนใจ

Mini Pitch ทดลองนำเสนอแนวคิด เยาวชนได้ฝึกการนำเสนอแนวคิดโครงการภายในเวลา 3–5 นาที ซึ่งเป็นการฝึกทักษะการสื่อสารอย่างมั่นใจ รวมถึงรับข้อเสนอแนะเพื่อนำไปปรับปรุงก่อนลงสนามจริง

Peer Review ให้เพื่อนช่วยดู ให้ครูช่วยชี้ กิจกรรมจับคู่แลกเปลี่ยนโครงการข้ามทีม พร้อมบทบาท “ครูจำลอง” เพื่อฝึกการให้คำแนะนำอย่างสร้างสรรค์

เสียงสะท้อนจากพี่เลี้ยง: ความคิดของเด็กวันนี้ คือคำตอบของสังคมวันหน้า

“เด็ก ๆ ในเวทีนี้มีพลังมาก บางคนมองปัญหาได้ลึกกว่าที่เราคิด บางทีมวางโครงการแบบเข้าใจชีวิตชุมชนอย่างแท้จริง”  — พี่เมย์ พี่เลี้ยงจากสุราษฎร์ฯ

“หลายคนบอกว่าไม่เคยคิดว่าตัวเองจะเสนออะไรได้ แต่พอมีพื้นที่ให้คิดให้ลอง เด็กกลับกลายเป็นเจ้าของไอเดียที่น่าทึ่ง”  — พี่ฟ้า พี่เลี้ยงจากนครศรีธรรมราช

ไฮไลท์โครงการที่น่าจับตา ในเวทีนี้ ได้เกิดแนวคิดโครงการสร้างสรรค์มากมาย ความเปลี่ยนแปลงที่เริ่มเห็นทันที เกิดข้อเสนอโครงการที่มีความเป็นไปได้จริง แต่ละจังหวัดมีข้อเสนอมากกว่า 10 โครงการ ที่มีความพร้อมดำเนินการทันทีหากได้รับการสนับสนุน เยาวชนมีความมั่นใจในการออกแบบกิจกรรมรณรงค์  จากคนที่เคยกลัวการพูดหน้าห้อง กลายเป็นคนที่กล้าพูดเพื่อเปลี่ยนแปลง เกิดการพัฒนา “Soft Skill” ที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21 เช่น การคิดวิเคราะห์ การทำงานเป็นทีม การสื่อสารอย่างมีเป้าหมาย เข้าใจลึกซึ้งในประเด็นปัจจัยเสี่ยง ไม่เพียงแค่รู้ว่าบุหรี่ไฟฟ้าและพนันออนไลน์ “ไม่ดี” แต่เข้าใจโครงสร้างและระบบที่ทำให้มันเข้าถึงง่าย

เสียงจากเยาวชนในเวที

“ตอนแรกกลัวว่าไอเดียเราจะไม่ดีพอ แต่พอได้คุยกับพี่เลี้ยง ทำให้รู้ว่าไอเดียของเราสำคัญกว่าที่คิด”— น้องออมสิน, โรงเรียนในเมืองนครศรีธรรมราช*

“ไม่เคยคิดว่าจะทำแผนโครงการได้เอง แต่ตอนนี้อยากลองลงมือทำจริง”  — น้องเซน, ทีมจากกระบี่

“พี่เลี้ยงใจดีมาก เวลาคุยรู้สึกเหมือนมีคนเชื่อในพลังของเรา” — น้องโม, เยาวชนจากสุราษฎร์ฯ

ก้าวต่อไป: จากข้อเสนอ สู่การเปลี่ยนแปลงในพื้นที่ ข้อเสนอโครงการที่ผ่านการพัฒนาในเวทีนี้ จะได้รับการติดตาม สนับสนุนงบประมาณ และผลักดันให้เกิดการดำเนินกิจกรรมจริงในพื้นที่ พร้อมเชื่อมโยงเข้าสู่เวทีระดับภูมิภาคในลำดับถัดไป เพื่อแลกเปลี่ยน เรียนรู้ และสร้างเครือข่าย “เด็กเฮ้ว” ที่แข็งแกร่งทั่วภาคใต้

 บทส่งท้าย จากไอเดียเล็ก ๆ สู่การขับเคลื่อนใหญ่ สิ่งที่เกิดขึ้นในเวทีนี้คือ การคืนความเชื่อมั่นให้กับเยาวชน ว่าเสียง ความคิด และการลงมือทำของพวกเขา “มีความหมาย” และสามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ได้ในพื้นที่ของตน

เพราะสุดท้ายแล้ว... "การสร้างภูมิคุ้มใจ" ไม่ใช่แค่การป้องกันปัจจัยเสี่ยง แต่คือการ ส่งพลังให้คนรุ่นใหม่กล้าเปลี่ยนแปลงสังคม จากรากฐานเล็ก ๆ ที่พวกเขายืนอยู่