วิเคราะห์ข้อมูลสถานการณ์ปัจจัยเสี่ยงในเด็กและเยาวชน

ความสอดคล้องกับกิจกรรม 1.1 การวิเคราะห์ข้อมูลสถานการณ์ปัจจัยเสี่ยงในเด็กและเยาวชน 

วันที่ 16 เมษายน 2568 ณ ห้องประชุมคณะศิลปศาสตร์ฯ ชั้น3 มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตสุราษฎร์ธานี  – คณะกรรมการเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขต 11 จังหวัดสุราษฎร์ธานี ได้จัดให้มีเวทีสร้างความร่วมมือกับภาคีในพื้นที่ เพื่อใช้ประกอบการดำเนินโครงการ “เด็กเฮ้วสร้างภูมิคุ้มใจ รู้ทันบุหรี่ไฟฟ้าและพนันออนไลน์” ภายใต้ความร่วมมือกับ กรรมการเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขต 11

การวิเคราะห์ข้อมูลสถานการณ์ปัจจัยเสี่ยงในเด็กและเยาวชน ในเวทีสร้างความร่วมมือกับภาคีในพื้นที่เขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขต 11 เพื่อเตรียมการขับเคลื่อนโครงการเด็กเฮ้วสร้างภูมิคุ้มใจ รู้ทันบุหรี่ไฟฟ้าและพนันออนไลน์” ในจังหวัดกระบี่ สุราษฎร์ธานี และนครศรีธรรมราช ได้มีการจัดเวทีประชุมเชิงปฏิบัติการร่วมกับ คณะกรรมการเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขต 11 ภาคีเครือข่ายด้านเด็กและเยาวชน ครู นักวิชาการ และภาคประชาสังคม เพื่อร่วมกัน วิเคราะห์สถานการณ์ปัจจัยเสี่ยง และหาแนวทางป้องกันเชิงรุกอย่างเป็นระบบ ดังนี้ 1) สถานการณ์ภัยคุกคามสุขภาพในกลุ่มเยาวชน จากข้อมูลสถานการณ์ในพื้นที่ภาคใต้ตอนบน พบว่าเด็กและเยาวชนมีแนวโน้มเผชิญกับปัจจัยเสี่ยงด้านสุขภาพเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะการใช้บุหรี่ไฟฟ้า เยาวชนเริ่มใช้ตั้งแต่อายุยังน้อย โดยถูกชักจูงจากสื่อออนไลน์และเพื่อน ปัญหาการพนันออนไลน์ และเกมพนันและเว็บเดิมพันแพร่กระจายอย่างรวดเร็ว เข้าถึงง่ายผ่านมือถือ ส่งผลให้เกิดความเครียด วิตกกังวล และสุขภาพจิตเป็นปัจจัยกระตุ้นการใช้สารเสพติดหรือพฤติกรรมเสี่ยงอื่น 2) เกิดแนวทางในการขับเคลื่อนงานผ่าน Policy Brief และข้อเสนอเชิงนโยบายในระดับพื้นที่ ในเวทีมีการนำเสนอ Policy Brief ว่าด้วย "ภัยคุกคามด้านสุขภาพจากบุหรี่ไฟฟ้าและพนันออนไลน์ในกลุ่มเยาวชน" ซึ่งชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นในการมีกลไกป้องกันเชิงรุกในสถานศึกษาและชุมชน การเสริมทักษะรู้เท่าทันสื่อดิจิทัลและกลไกตลาดที่หลอกลวงเยาวชน การพัฒนา “ภูมิคุ้มใจ” หรือทักษะชีวิต ที่ทำให้เยาวชนต้านทานสิ่งล่อใจและความเสี่ยงได้อย่างเข้มแข็ง 3) การออกแบบโครงการร่วมกับภาคี ผ่านการสนับสนุนโครงการย่อย จำนวน 50 โครงการในพื้นที่ 3 จังหวัด ประกอบด้วย จังหวัดกระบี่ สุราษฎร์ธานี และนครศรีธรรมราช 

จากการวิเคราะห์สถานการณ์และแลกเปลี่ยนในเวทีครั้งนี้ ได้นำไปสู่ข้อเสนอในการออกแบบโครงการ “เด็กเฮ้วสร้างภูมิคุ้มใจ” ที่มีเป้าหมายหลัก คือ การพัฒนาต้นแบบเยาวชนรู้เท่าทันในโรงเรียน/ชุมชน การสร้างกระบวนการเรียนรู้ผ่านกิจกรรมสร้างสรรค์-นวัตกรรมชุมชน การร่วมพัฒนาหลักสูตร การจัดกิจกรรมเวิร์กช็อปและพัฒนาคู่มือ ที่ใช้ได้จริงในพื้นที่ รวมถึงการใช้ พื้นที่สื่อท้องถิ่น สื่อออนไลน์ เพื่อกระจายความรู้ และเสียงของเยาวชน

กิจกรรมครั้งนี้ ส่งผลให้เกิดแนวทางความร่วมมือที่เกิดขึ้น ดังนี้ การหนุนเสริมจากกรรมการเขตสุขภาพฯ เพื่อเชื่อมโยงนโยบายกับการปฏิบัติในพื้นที่ การทำงานร่วมกับผู้นำชุมชน แกนนำเยาวชน และเครือข่ายองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และการสร้างระบบติดตามผล และประเมินผลกระทบของโครงการ เพื่อขยายผลในระยะยาว